Bảo tàng Gia Laihttps://baotangtinhgialai.vn/uploads/logo.png
Thứ năm - 25/09/2025 00:40660
Nhấn để nghe thuyết minh:
Giới thiệu về Tháp Thủ Thiện
Tháp Thủ Thiện thuộc thôn Thủ Thiện, xã Tây Sơn, tỉnh Gia Lai. So với tháp khác trong vùng, tháp Thủ Thiện không cao lắm, chiều cao tháp khoảng 20m, có bình đồ vuông, mỗi cạnh đo được 8,5m. Cửa chính của tháp quay về hướng đông, ba mặt còn lại của tháp được trang trí bằng những cửa giả, về đại thể giống như cửa thật, các cửa giả vừa tạo cho tháp sự linh thiêng, vừa mang tính cân đối cho kiến trúc. Cũng như các tháp Chăm Gia Lai khác, tháp Thủ Thiện hầu như cũng tuân thủ theo một kiểu dáng thống nhất, đó là thân tháp vuông, phía trên được cấu trúc tầng, càng về phía đỉnh càng thu nhỏ lại, mỗi một tầng tháp đều có các tháp góc. Tháp góc mô phỏng gần như tháp chính, nhưng hiện nay hầu hết các tháp góc đã bị sụp đổ. Ở tháp Thủ Thiện, các cột ốp trơn, phẳng và không có hoa văn trang trí, các ô dọc trên tường nằm giữa các cột không những không được chạm khắc hoa văn mà còn biến thành một gờ nổi lớn nhô ra mạnh. Tính chất gây ấn tượng bằng các mảng khối lớn như vậy còn được biểu lộ qua các yếu tố trang trí kiến trúc khác: vòm các cửa giả ở giữa ba mặt tường tây, nam, bắc và cửa ra vào phía đông đều có hình cung nhọn lớn như mũi giáo khổng lồ; đầu các cột ốp hợp thành bộ diềm mái nhô ra mạnh; các tháp nhỏ ở góc các tầng mái không còn là một ngôi tháp thu nhỏ nữa mà biến thành một khối hình chóp nhiều tầng. Tháp Thủ Thiện nếu xét theo nhóm, thì cùng nhóm với tháp Phú Lốc và tháp Cánh Tiên, mặt dù về quy mô nhỏ hơn các tháp này, song nó vẫn mang đầy đủ đặc trưng của phong cách kiến trúc Chăm Bình Định, đó là thân tháp cao, các cột ốp dọc tường trơn, phẳng, mặt tường có gờ dọc nổi, vòm cửa chính và cửa giả gồm ba tầng hình mũi giáo, các tháp trang trí góc đều là những kiến trúc thu nhỏ nhiều tầng chồng xếp khít lên nhau, bộ diềm mái không có hoa văn… Về cách thức xây dựng, tháp Thủ Thiện giống như tháp Cánh Tiên, Phú Lốc, cũng hoa văn được tạo ngay trên đá, các mô típ chủ yếu là hoa lá. Càng quan sát kỹ từng chi tiết ở tháp Thủ Thiện, ta thấy các yếu tố kiến trúc ở tháp Bình Lâm và tháp Bánh Ít chỉ còn lại rất ít, một yếu tố đơn giản hóa trong kiến trúc đã hoàn thiện ở đây, các cột ốp mất đi rãnh dọc, diềm mái hoàn toàn bằng đá và không còn các mô típ trang trí. Dưới góc độ nghệ thuật kiến trúc, ở Thủ Thiện còn giữ lại đôi chút dáng vẻ thanh tú của kiểu dáng tháp Bình Lâm, Bánh Ít và có trước tháp Cánh Tiên, Phú Lốc, nên niên đại của tháp được xác định là nửa đầu thế kỷ XII. Tháp Thủ Thiện được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia ngày 20/4/1995.