Bảo tàng Gia Laihttps://baotangtinhgialai.vn/uploads/logo.png
Thứ tư - 24/09/2025 22:20700
Vui lòng nhấn để nghe thuyết minh:
THÁP PHÚ LỐC
Tháp Phú Lốc nằm cách thành Đồ Bàn - kinh đô của vương quốc Champa xưa khoảng 3 km về phía Đông Bắc, thuộc phường An Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai. Đây là một ngôi tháp cổ Champa, có niên đại thế kỷ XII, được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 1995. Ngoài tên thường gọi là tháp Phú Lốc, dân gian còn gọi ngôi tháp này là tháp Thốc Lốc, Phúc Lộc, Phước Lộc. Trong các tư liệu của người Pháp ghi chép, tháp có tên là Tháp Vàng (Tour D’or). Gia Lai trong lịch sử từng là vùng đất kinh đô của vương quốc Champa từ thế kỷ XI đến thế kỷ XV. Trong giai đoạn này xảy ra cuộc chiến tranh giữa Khmer và Champa kéo dài từ thế kỷ XII đến đầu thế kỷ XIII và hầu như những sự kiện xảy ra trong cuộc chiến tranh đều diễn ra tại vùng này. Do đó, những ảnh hưởng của nghệ thuật Khmer đối với các kiến trúc và điêu khắc Champa ở vùng Gia Lai cũng mạnh nhất. Các nhà nghiên cứu nhận thấy những ảnh hưởng Khmer đã có mặt khá đậm nét trong các tháp Chăm thuộc phong cách Bình Định (trong đó có tháp Phú Lốc) và trong điêu khắc Chăm giai đoạn này. Một trong những ảnh hưởng của Khmer đối với tháp Phú Lốc nói riêng và tháp Champa ở Gia Lai nói chung là đưa các tháp lên đồi cao theo kiểu đền - núi và sử dụng đá vào kiến trúc. Nhìn từ xa, ngôi tháp đứng một mình trông có vẻ đơn độc, cổ kính, nhưng khi lên đến chân tháp, phóng tầm mắt ra các hướng, chúng ta có thể nhìn bao quát cảnh quan xung quanh cùng những di tích kiến trúc Champa khác ở Gia Lai: phía nam là tháp Bánh Ít, phía tây nam là thành Đồ Bàn và tháp Cánh Tiên, xa hơn nữa là tháp Dương Long… Những dấu tích còn lại nơi đây cho thấy, quả đồi được tạo thành hai cấp để xây dựng nhiều kiến trúc khác nhau xung quanh ngôi tháp trung tâm trên đỉnh - ngôi tháp duy nhất hiện còn. Ngoài những điểm chung của một ngôi tháp Champa truyền thống về hình dáng, cấu trúc, vật liệu xây dựng..., tháp Phú Lốc là một trong những ngôi tháp Champa điển hình của phong cách Bình Định: tháp được xây trên đồi cao, các mặt tường phía ngoài được trang trí hệ thống cột ốp nhô ra và để trơn, giữa các cột ốp được trang trí các ô dọc, các cửa giả đều có ba thân và ba tầng, vòm cửa vươn cao, đá được sử dụng vào trang trí kiến trúc… Tất cả những đặc điểm trên tạo cho ngôi tháp toát lên sự uy nghi, hoành tráng, độc đáo và sức hấp dẫn kỳ lạ. Tồn tại gần nghìn năm, mặc dù bị hư hại nhiều và được phủ lên mình bao lớp rêu phong, nhưng tháp Phú Lốc vẫn đứng vững chãi, thách thức với thời gian, cho thấy với sự sáng tạo, kỹ thuật xây cất và kiến trúc ưu việt của người Chăm, đã để lại một trong những công trình kiến trúc độc đáo, góp phần làm phong phú cho kho tàng di sản văn hóa của nhân loại, là điểm đến hấp dẫn để du khách trải nghiệm, khám phá những ngôi tháp cổ Champa huyền thoại.